vincent de roder

door johan velter

Wat doet het werk van Vincent de Roder? Je komt de zaal binnen en spontaan denk je aan Joseph Albers, zelfs aan Bridget Riley, haar late werk. Je verbaast je over de kleuren, de vormen. Alle werken bij Croxhapox in Gent hebben hetzelfde formaat. Sommige zijn horizontaal, andere verticaal opgebouwd. Je denkt niet aan de verf of hoe het schilderij is opgebouwd. Je kijkt en je verliest. De werken zijn zichzelf, bouwen zichzelf op. Altijd gelukkig wanneer schilderijen geen dialoog moeten aangaan. Als ze zwijgen.

Dan nader je een schilderij en je ziet dat de verf geen ‘kunstenaarsverf’ is maar lakverf, dan zie je dat onder de kleuren en de vormen bewegingen ‘verborgen’ zitten maar toch zichtbaar gelaten zijn. Er zijn vlekken, onregelmatigheden. Er is niet naar perfectie gestreefd. Er ontstaat verwarring.

Abstracte kunst refereert altijd aan een platonische wereld van niet-aardse, ijle, absolute, perfecte vormen. Hier niet: er is gewerkt. Het schilderij kent lagen. Het verleden is zichtbaar, wordt bewust getoond en ís het kunstwerk. De Roder toont schilderijen waar het werkproces integraal deel uitmaakt van het werk. Zijn de schilderijen dan onaf? Geenszins. Maar de onvolkomenheden, de onvolmaaktheid (werken is iets anders dan scheppen) zijn de kern van dit werk. Er is contemplatie mogelijk, maar vooral is er toch beweging.

De manier van schilderen wordt getoond en omdat het menselijk is, is het niet volmaakt. De struikelende mens wordt omarmd. De vormen zijn minder ijl (dus minder abstract) dan ze lijken. Ze staan dicht bij ons, bij gevoelens, gedachten. Er is negatie in de werken, er wordt binnen het werk zelf tégen-gewerkt maar niet op een agressieve manier. Het zijn mogelijkheden die getoond worden. Soms zie je een strandgezicht, de zee, soms denk je aan Jean Brusselmans, de landelijkheid van een haag. Niet dat de connectie met het figuratieve belangrijk is (of er is) maar wel ervaar je een sfeer van menselijkheid, medelevendheid.

Het belangrijkste: evenwicht. Er is geen schilderij dat uit de haak zit: elk schilderij is volstrekt bewust opgebouwd. Wat zichtbaar gelaten is, heeft een picturale en architectonische functie.

Hoe komt het dat dit werk een geluksgevoel oproept? De vormen zijn stil, nee, er wordt niet geroepen. De kleuren zijn zelfstandig, vloeken niet met elkaar maar zijn ook niet naast elkaar gelegd zoals handboeken het aanraden. Er is de stilte van het werk zelf, het geheel. Een oeuvre dat zwijgt en wenkt. Maar volstrekt persoonlijk is door het kleurgebruik, door de vormen die voor iedereen herkenbaar zijn maar toch weer anders getoond worden.